Wspólny apel BioInMed i Izby Polmed do Agencji Badań Medycznych

---

Ogólnopolska Izba Gospodarcza Wyrobów Medycznych POLMED
ul. T. Chałubińskiego 8, piętro 28, lokal 81
00-613 Warszawa

oraz

Polski Związek Innowacyjnych Firm Biotechnologii Medycznej BioInMed
Plac Unii, ul. Puławska 2 bud. B - piętro 3
02-566 Warszawa

dr hab. n. med. Radosław Sierpiński
Prezes Agencji Badań Medycznych
ul. Stanisława Moniuszki 1A
00-014 Warszawa

Szanowny Panie Prezesie,

W nawiązaniu do ustaleń z warsztatu strategicznego z dn. 20 stycznia br. dotyczącego planowanego konkursu dla przedsiębiorców na finansowanie opracowania, oceny działania, oceny klinicznej innowacyjnych wyrobów medycznych, niniejszym przedstawiamy wspólne stanowisko Ogólnopolskiej Izby Gospodarczej Wyrobów Medycznych POLMED oraz Polskiego Związku Innowacyjnych Firm Biotechnologii Medycznej BioInMed w zakresie przedstawionej wstępnej koncepcji planowanego do ogłoszenia konkursu.

Cieszymy się, że wyroby medyczne stanowią przedmiot szczególnego zainteresowania Agencji Badań Medycznych i są traktowane jako jeden z kluczowych obszarów mogących przyczynić się do podniesienia poziomu technologicznego polskiego systemu ochrony zdrowia, a zarazem mamy nadzieję na kolejne postępowania w zakresie B+R w innych obszarach, w tym m.in. obszarze biotechnologii medycznej. Liczymy, że nasze konstruktywne uwagi znajdą odzwierciedlenie w docelowym kształcie dokumentacji i przyczynią się do zwiększenia atrakcyjności planowanych programów, a tym samym zwiększenia puli potencjalnych projektodawców i szansy na prowadzenie wartościowych projektów z realnymi szansami na przyszłą komercjalizację.

Mamy głębokie przekonanie, że wypracowanie dziś optymalnych ogólnych warunków konkursowych, które będą dotyczyły zarówno wyżej wymienionych, jak i przyszłych konkursów, są kluczowe dla efektywności działalności grantodawczej Agencji Badań Medycznych i wsparcia rozwoju sektora biomedycznego w Polsce.

Pozostajemy otwarci na dialog i współpracę przy dalszych pracach nad docelowym kształtem dokumentacji konkursowej.

Uwagi do koncepcji konkursu dla przedsiębiorstw na finansowanie opracowania, oceny działania, oceny klinicznej innowacyjnych wyrobów medycznych

• „Offset: W przypadku komercjalizacji wyników badań dokonanej przez Beneficjenta, Agencji przysługuje 50% wartości środków uzyskanych przez Beneficjenta z tego tytułu, obniżonych o nie więcej niż 25% kosztów bezpośrednio związanych z komercjalizacją, które zostały poniesione przez Beneficjenta”

Offset jest powszechnie stosowanym na świecie narzędziem rządowej polityki gospodarczej i bezpieczeństwa. Jego podstawowym celem jest zrekompensowanie krajowym przedsiębiorstwom (w szczególności zbrojeniowym) oraz naukowym jednostkom badawczym zakupów ze środków publicznych zagranicznego sprzętu wojskowego i uzbrojenia.

Offset przyjmuje zwykle formę narzucanej przez prawo danego kraju kooperacji między zagranicznym dostawcą sprzętu wojskowego i jego podwykonawcami, a lokalnymi przedsiębiorstwami, jednostkami badawczymi i rządem. Obejmuje on zobowiązania dotyczące przeprowadzenia inwestycji w państwie nabywającym uzbrojenie skierowane do krajowych przedsiębiorstw, transferu technologii, know how i licencji oraz ustanowienia zdolności produkcyjnych, serwisowych i obsługowo-naprawczych nabywanego sprzętu wojskowego.1 Powyższe sprawia, że przyłożenie tej koncepcji do konkursu o komercyjnym charakterze, skierowanego wyłącznie do polskich wytwórców wyrobów medycznych, jest zupełnie niezrozumiałe i w naszej ocenie sprawi, że żaden działający rynkowo przedsiębiorca nie zdecyduje się na przekazanie na rzecz ABM 50% „wartości środków” z tytułu komercjalizacji (dodatkowo termin ten jest sformułowany nieprecyzyjnie i pozostawia pole do interpretacji), ponosząc przy tym pełne ryzyko na etapie badawczo-rozwojowym oraz wdrożeniowym.

Pragniemy zwrócić uwagę, że przedsiębiorcy planujący wziąć udział w Konkursie ABM będą korzystać ze wsparcia opartego o zasady pomocy publicznej, co do zasady oznacza brak pełnego finansowania kosztów projektowych i konieczność poniesienia często istotnego wartościowo wkładu własnego, który w przypadku dużych podmiotów może przewyższać kwotę dofinansowania (40% dofinansowania dla prac rozwojowych).
To sprawia, że decyzja o realizacji projektu musi być każdorazowo oparta o rachunek ekonomiczny zakładający, że w przypadku przeprowadzenia z sukcesem często bardzo ryzykownej fazy badawczo-rozwojowej, nastąpi komercjalizacja wyników projektu, wiążąca się w wielu przypadkach z ogromnymi nakładami finansowymi (na zaplecze produkcyjne, zbudowanie struktur sprzedażowych, marketing, dystrybucję itp.). Całość tych kosztów pomniejszona o możliwe do uzyskania finansowanie publiczne wraz ze spodziewanymi korzyściami ekonomicznymi przekładają się na oczekiwany poziom opłacalności wdrożenia i stanowią podstawę do podjęcia decyzji o faktycznej realizacji przedsięwzięcia.

Nie znajdujemy absolutnie żadnego uzasadnienia, aby ABM - występująca w ramach przedmiotowego programu jako instytucja organizująca konkurs i przekazująca finansowanie publiczne udzielane na zasadach zgodnych z Rozporządzeniem w sprawie wyłączeń blokowych (651/2014) - nabywała dodatkowe uprawnienia do udziału w zyskach, jakie zasadniczo posiadać powinni jedynie projektodawcy.

Kierunek proponowanej zmiany: całkowita rezygnacja z rozwiązań typu „offset”, zwłaszcza w obliczu zawarcia w koncepcji konkursu prawa pierwokupu PWI powstałych w ramach Projektu.

• „ABM przysługuje prawo pierwokupu PWI powstałego w ramach realizacji Projektu po cenach rynkowych (…)”

Jakkolwiek zrozumiała jest dla nas intencja zabezpieczenia przez ABM praw do pierwokupu praw własności intelektualnej wypracowanej w ramach Projektu po cenie rynkowej, to w naszej ocenie prawo to obligatoryjnie musi zostać ograniczone czasowo (max. do 6 miesięcy od końcowego rozliczenia Projektu lub do momentu rozpoczęcia produkcji masowej opracowanego w ramach projektu wyrobu, w zależności które z tych zdarzeń nastąpi wcześniej).

Dodatkowo regulacje konkursowe dotyczące sprzedaży IP podmiotowi trzeciemu powinny dawać Wnioskodawcy prawo do ustalenia oczekiwanego terminu na skorzystanie przez ABM z tego prawa, tak aby poprzez zbyt rozwlekły proces podejmowania decyzji, nie dyskwalifikował możliwości alternatywnej komercjalizacji rozważanej przez Wnioskodawcę (dotyczy zwłaszcza trybu, w którym sprzedający może wykazać, że przeprowadził negocjacje w sprawie ceny w warunkach pełnej konkurencji, aby uzyskać maksymalną korzyść gospodarczą w momencie zawierania umowy). Postulujemy, żeby ABM była zobligowana do skorzystania z prawa pierwokupu w terminie nie dłuższym niż 45 dni od dnia przekazania przez Wnioskodawcę stosownej informacji.

• „Beneficjent zobowiązuje się w szczególności w przypadku uruchomienia produkcji wyrobu medycznego – do uruchomienia produkcji na terenie Rzeczypospolitej Polskiej i sprzedaży wyrobu medycznego w pierwszej kolejności na terenie Rzeczypospolitej Polskiej.

Zgodnie z założeniami koncepcji konkursu „projekt obligatoryjnie musi zakończyć się komercjalizacją wyrobu medycznego”, która jest rozumiana jako „uzyskanie znaku CE i wdrożenie do produkcji masowej (uruchomienie własnej produkcji pierwszej serii) lub sprzedaż praw do rezultatów projektu”. Jednocześnie założenia programu wskazują, że „w przypadku uruchomienia produkcji wyrobu medycznego” Beneficjent zobowiązuje się do „uruchomienia produkcji na terenie Rzeczypospolitej Polskiej” pod rygorem zwrotu całości dofinansowania wraz z odsetkami.

W naszej ocenie wymóg uruchomienia produkcji na terenie RP powinien mieć charakter fakultatywny, dodatkowo premiowany w trakcie oceny wniosku.

Zdając sobie sprawę z kwestii bezpieczeństwa wyrobowego aspekt ten powinien stanowić istotny element oceny, niemniej jednak w sytuacji w której konkurs skupia się na badaniach, rozwoju i przygotowaniu do procesu komercjalizacji, nie finansując kosztów stworzenia pełnoskalowego zaplecza produkcyjnego, postawienie sztywnego wymogu uruchomienia produkcji na terenie RP pod groźbą zwrotu całości dofinansowania jest z perspektywy przedsiębiorstw planujących uczestnictwo w konkursie bardzo ryzykowne. Zmiana charakteru ww. wymogu na fakultatywny, dodatkowo premiowany, pozwoli naszym zdaniem na odpowiednie wyważenie kwestii zapewnienia bezpieczeństwa wyrobowego przy równoczesnym wsparciu dla projektów wysoce innowacyjnych, których produkcja jest może być – w znamienitej większości przypadków - realizowana poza granicami RP i wymagać będzie współpracy z zagranicznymi partnerami. Koncentracja w ramach konkursu wyłącznie na technologiach i wyrobach , które mogą zostać wyprodukowane w Polsce, może znacząco ograniczyć poziom innowacyjności projektów ubiegających się o dofinansowanie. Oprócz niekorzystnego wpływu samą branżę producentów wyrobów medycznych będzie to miało również negatywne konsekwencje dla polskiej gospodarki w ujęciu całościowym, w szczególności dla poziomu innowacyjności i procesów transferu know-how.

Dodatkowo, w celu uniknięcia wątpliwości wyrażenie „uruchomienia produkcji na terenie Rzeczpospolitej Polskiej” powinno zostać doprecyzowane poprzez wskazanie, iż finalna część procesu produkcyjnego powinna być realizowana w Polsce. Podobne w przypadku rozwiązań wyrobowych o charakterze niematerialnym kwestia ta powinna być dookreślona. Nie jest jasne, jak należy interpretować wyżej postawiony wymóg w kontekście rozwiązań w postaci oprogramowania, działającego w oparciu o globalne usługi chmurowe (AWS / Google Cloud / Microsoft Azure itp.).

Wątpliwości budzą również założenia dotyczące „sprzedaży wyrobu medycznego w pierwszej kolejności na terenie Rzeczypospolitej Polskiej”, zwłaszcza w obliczu faktu, że wśród zdefiniowanych oczekiwanych rezultatów konkursu pojawia się kwestia „wejścia podmiotów wdrażających na nowe rynki zbytu”. Jakkolwiek uważamy, że Beneficjenci powinni deklarować sprzedaż opracowanego produktu na rynku krajowym, o tyle kolejność wdrożenia na poszczególnych rynkach geograficznych (często zależna od sprawności organów regulatorowych) nie powinna być sankcjonowana zwrotem dofinansowania.

Nasze zdziwienie budzi również konstrukcja założenia „w przypadku uruchomienia produkcji poza terytorium Rzeczypospolitej Polskiej i sprzedaży wyrobu medycznego w pierwszej kolejności poza terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, Beneficjent jest zobowiązany do zwrotu całości dofinasowania wraz z odsetkami”. Jak rozumiemy intencją ABM nie jest całkowite i bezterminowe ograniczanie Wnioskodawcom możliwości ekspansji zagranicznej (i tworzenia docelowo zaplecza produkcyjnego również poza granicami Polski), co dodatkowo wzmacnia nasze stanowisko związane z całkowitym usunięciem z założeń konkursu sankcji w postaci obowiązku zwrotu dofinansowania wraz z odsetkami w sytuacji realizowania przez Wnioskodawców szerokiego planu komercyjnego, zakładającego również ekspansję zagraniczną.

• „Odpowiedzialność Lidera Konsorcjum i Konsorcjantów wobec ABM jest solidarna”.

Olbrzymie wątpliwości, co pokazały już doświadczenia konkursu ABM/2021/5, stanowi kwestia solidarnej odpowiedzialności, niezwykle wrażliwa z perspektywy podmiotów sektora finansów publicznych (typu uczelnie, instytuty naukowe PAN, instytuty badawcze i inne).

O ile proponowane formuły zabezpieczeń (oświadczenie o poddaniu się egzekucji w stosunku do Agencji w trybie art. 777 § 1 pkt 5 KPC LUB alternatywnie weksel in blanco z klauzulą „nie na zlecenie” wraz z deklaracją wekslową) są co do zasady akceptowalne z perspektywy Liderów konsorcjów (przedsiębiorców), o tyle solidarne ustanawianie takich zabezpieczeń, na kwotę przewyższającą udział ww. podmiotów w projektach, stanowi istotne zagadnienie prawne.

Zgodnie z art. 46 ustawy z dnia 27 sierpnia 2009 r. o finansach publicznych, jednostki sektora finansów publicznych (SFP) mogą zaciągać zobowiązania do sfinansowania w danym roku do wysokości wynikającej z planu wydatków lub kosztów jednostki, pomniejszonej o wydatki na wynagrodzenia i uposażenia, składki na ubezpieczenie społeczne i Fundusz Pracy, inne składki i opłaty obligatoryjne oraz płatności wynikające z zobowiązań zaciągniętych w latach poprzednich. W przypadku programów wieloletnich, jednostki sektora finansów publicznych mogą zaciągać zobowiązania w celu sfinansowania w poszczególnych latach realizacji tego programu do wysokości łącznej kwoty wydatków określonych dla całego programu. W razie wspólnej realizacji programu wieloletniego przez dwa lub więcej podmiotów, zobowiązania zaciągane przez każdy podmiot nie mogą przekroczyć kwoty planowanej dla tego podmiotu (vide: art. 136 ust. 4 ustawy o finansach publicznych).

Przywołane regulacje ustawowe wyraźnie wskazują, że jednostki SFP nie mogą zaciągać zobowiązań, w tym zobowiązań z weksla czy poddaniu się dobrowolnej egzekucji, ponad swój roczny budżet. Dodatkowo, w przypadku realizacji projektów w konsorcjum, jednostki SFP mogą zaciągać zobowiązania wyłącznie do kwoty przypadającego im dofinansowania. Ustanowienie względem jednostek SFP wymogu zabezpieczenia wykonania projektu co do kwoty całości finansowania jest sprzeczne z ustawą o finansach publicznych. Udzielenie zabezpieczenia wbrew ww. przepisom może zostać uznane za nieważne.

Powyższe, w sposób istotny może przyczynić się do wyeliminowania z udziału w konkursie wszystkich jednostek SFP.

U podstaw naszego postulatu leży utrwalona praktyka przy przyznawaniu dofinansowania i ustanawianiu zabezpieczeń we współpracy z Narodowym Centrum Nauki oraz Narodowym Centrum Badań i Rozwoju. Zgodnie z umowami o dofinansowanie zawieranymi z NCN i NCBiR, postanowienia umów w zakresie zabezpieczeń wierzytelności dotyczą wyłącznie Beneficjentów będących przedsiębiorcami, a jednostki SFP zwolnione są z tego obowiązku. Praktyka ta jest zgodna z prawem i wynika z przywołanych regulacji ustawy o finansach publicznych. Umożliwia, w odróżnieniu od Konkursu, startowanie w konkursach oraz udzielenia dofinansowania jednostkom SFP.

• „Planowana alokacja konkursu 100 mln zł, minimalna wartość projektu 5 mln zł”

Ustalony na poziomie 5 mln PLN próg minimalnej wartości projektu jest w naszej ocenie zbyt wysoki, zwłaszcza w obliczu faktu, że zgodnie z danymi statystycznymi (dla rynku amerykańskiego) średni całkowity koszt rozwoju wyrobów medycznych o średnim poziomie złożoności mieści się w zakresie 2-5 mln USD, a dodatkowo w ramach przedmiotowego konkursu dopuszczono możliwość finansowania projektów o wysokim poziomie dojrzałości, dotyczących "przeprowadzenia dalszej oceny wyrobów medycznych już wprowadzonych do obrotu w danym zastosowaniu, aby zgromadzić dodatkowe dane o ich efektywności", co może powodować istotne trudności w zbudowaniu odpowiedniej puli kosztowej dla tego typu projektów.

Sugerujemy ustalenie minimalnej wartości projektu na poziomie 1 mln PLN, podobnie jak ma to miejsce w innych konkursach finansujących prace B+R, co w żaden sposób nie ograniczy możliwości aplikowania przez Wnioskodawców z projektami większej skali.

• Wyroby medyczne klas IIa/IIb, III, które podlegają procesowi notyfikacji i ocenie zgodności” oraz „Konkurs nie przewiduje dofinansowania rozwiązań z zakresu IVD

Nie znajdujemy uzasadnienia dla ograniczenia zakresu merytorycznego naboru wyłącznie do wyrobów medycznych klas IIa/IIb i III. Rekomendujemy zatem rozszerzenie zakresu konkursu o wyroby medyczne klasy I, w szczególności wyroby z funkcją pomiarową.

Nie widzimy też racjonalnych powodów, dla których zakres merytoryczny naboru powinien wykluczać wyroby medyczne do diagnostyki in-vitro (IVD), zwłaszcza w obliczu dynamicznego rozwoju tego segmentu rynkowego wywołanego pandemią COVID-19. Pragniemy zwrócić uwagę, że wartość światowego rynku wyrobów IVD w perspektywie do 2028 r. osiągnie poziom przekraczający 150 mld USD, odpowiadając za przeszło 20% wartości całego rynku wyrobów medycznych. Jest to obszar dużego zainteresowania polskich przedsiębiorców oraz jednostek naukowych oraz instytutów badawczych, w którym to obszarze niewątpliwie osiągnęliśmy stosunkowo wysoką specjalizację. Co niemniej ważne, wyroby do diagnostyki in vitro w wielu przypadkach są również o wiele tańsze w produkcji, co w sposób bezpośredni będzie przekładać się na szybką i większą dostępność rynkową, co stanowi jeden z oczekiwanych rezultatów konkursu.

• „Wkład własny musi być udokumentowany wyłącznie w formie pieniężnej (rozchód środków finansowych z rachunku Projektu) w formie wyciągu z konta bankowego lub promesy bankowej, oddzielnie dla każdego z podmiotów (Wnioskodawca jednopodmiotowy lub Lider Konsorcjum i Konsorcjanci wnioskujący o udzielenie pomocy publicznej)”

Postulujemy rozszerzenie i uelastycznienie akceptowalnych form dokumentowania wkładu własnego na potrzeby realizacji projektu.

Proponowane przez ABM zawężenie dopuszczalnego katalogu form dokumentowania wkładu własnego ograniczające się do gotówki na rachunku bankowym oraz kosztownej i niejednokrotnie niemożliwej do uzyskania w odniesieniu do projektu badawczo-rozwojowego promesy bankowej, nie uwiarygadnia w istotny sposób możliwości rzeczywistego finansowania wkładu własnego w wielomiesięcznym projekcie B+R względem innych form finansowania wkładu własnego (odnawialny kredyt obrotowy, pożyczka od inwestora itp.). Powyższe ograniczenie, co pokazały również doświadczenia konkursu ABM/2021/5, stanowią istotne utrudnienie dla znacznej części potencjalnych Wnioskodawców, wzmacniane przez dodatkowe wymogi narzucone obecnie przez ABM, które nie mają kompletnie znaczenia dla oceny zdolności do sfinansowania wkładu własnego projektu („Wkład własny należy udokumentować dla wszystkich podmiotów z tego samego dnia.”).

Wzorem innych konkursów na działania badawczo-rozwojowe zapewnienie wkładu własnego powinno mieć charakter deklaratywny, weryfikowany oświadczeniem wnioskodawcy a także analizą jego ogólnej kondycji finansowej na etapie zawierania umowy o dofinansowanie, warunkującej wypłatę dofinansowania w formie zaliczki od ustanowienia dodatkowego zabezpieczenia (lub limitujące wysokość zaliczek).

• „Założenia ogólne: premiowane wyroby medyczne z wykorzystaniem sztucznej inteligencji i robotyki”

Precyzyjnego wyjaśnienia wymaga kwestia sposobu premiowania wyborów medycznych z wykorzystaniem sztucznej inteligencji i robotyki. Z założeń konkursu wnioskujemy, iż Agencja kieruje planowany konkurs również do producentów wyborów medycznych niewykorzystujących ww. technologii tak, aby realne było osiągniecie zakładanego rezultatu w postaci całościowego podniesienia poziomu innowacyjności polskich podmiotów z branży wyrobów medycznych.

Postulujemy, aby wspomniana preferencja miała postać dodatkowych, fakultatywnych punktów na etapie oceny merytorycznej, których waga ustalona zostanie na poziomie nie wykluczającym możliwości uzyskania wsparcia przez Wnioskodawców zgłaszających projekty z pozostałych obszarów technologicznych.

• Kategorie kosztów

W naszej opinii katalog kosztów kwalifikowanych wymaga uzupełnienia / doprecyzowania w odniesieniu co najmniej do dwóch kategorii:

• Koszty ogólne – zakładamy, iż kategoria ta będzie miała charakter ryczałtowy i postulujemy, aby wartość kosztów ogólnych liczona była jako 25% wartości pozostałych kategorii kosztów z wyłączeniem kosztów podwykonawstwa. Podobny schemat znajdywał dotychczas szerokie zastosowanie w konkursach finansowanych z funduszy UE np. w ramach konkursów organizowanych przez NCBR. Wskazany poziom ryczałtu kosztów ogólnych umożliwi beneficjentom pokrycie znaczących wydatków związanych z obsługą administracyjno-finansową projektu.
• Koszty aparatury i sprzętu – postulujemy, aby kategoria ta została uzupełniona o koszty związane z zapewnieniem dostępu to wartości niematerialnych i prawnych niezbędnych do realizacji projektu. W szczególności w przypadku prac dotyczących premiowanych w konkursie wyrobów medycznych z wykorzystaniem AI i robotyki, koszty odpowiedniego oprogramowania niezbędnego do realizacji prac B+R mogą stanowić istotny składnik budżetu projektu, bez zabezpieczenia którego niemożliwe będzie osiągniecie zakładanego rezultatu projektu.

Dodatkowe postulaty

1. Docelowe terminy naboru powinny być zakomunikowane z istotnym wyprzedzeniem i powinny być odpowiednio długie (min. 60 dni), aby stworzyć przestrzeń do przygotowania dokumentacji zgodnej z oczekiwaniami ABM, zwłaszcza w obliczu projektów konsorcjalnych (konieczność uzgodnienia i zawarcia umowy konsorcjalnej).
2. Dokumentacja powinna być w całości przygotowywana w języku polskim.
3. W celu usprawnienia procesu oceny i równoczesnego odciążenia oceniających kwestie formalne, obowiązek dostarczenia dokumentów takich jak np. sprawozdania finansowe, oświadczenia czy umowa konsorcjum powinien zostać przeniesiony na etap podpisywania umowy o dofinansowanie.
4. Regulamin konkursu powinien zapewnić możliwości odwoławcze oraz możliwość przedstawienia projektu w trakcie panelu ekspertów / wyjaśnienia wybranych aspektów pisemnie na etapie oceny merytorycznej.
5. Kwestia konkurencyjności wydatków: stosowane dotychczas przez ABM podejście zakłada obowiązek uzyskania przez Beneficjenta trzech ofert cenowych dla każdego udzielanego zamówienia. Jest to podejście bardziej restrykcyjne niż stosowane w przypadku projektów współfinansowanych ze środków UE (Wytyczne w zakresie kwalifikowalności wydatków w ramach Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego, Europejskiego Funduszu Społecznego oraz Funduszu Spójności na lata 2014-2020 (MIiR/2014-2020/12(5))). Zgodnie ww. Wytycznymi do obowiązków Beneficjenta należy szerokie upublicznienie informacji o planowanym zamówieniu. Postulujemy zatem, aby to samo upublicznienie zapytania ofertowego we właściwej formie (wysyłka e-mail oraz strona internetowa Beneficjenta), a nie liczba wpływających ofert była kluczowym wyznacznikiem weryfikacji prawidłowości stosowania trybu konkurencyjnego.
6. W celu uniknięcia wątpliwości co do katalogu kwalifikowalnych podmiotów mogących się ubiegać o dofinansowanie w założeniach konkursu wyrażenie „polski wytwórca” powinno zostać doprecyzowane poprzez zmianę na „podmioty zarejestrowane i prowadzące działalność w Polsce”.
7. Możliwość rozliczania projektu w trybie zaliczkowym nie powinna się wiązać z istotnymi dodatkowymi obciążeniami finansowymi dla beneficjentów. Zastosowany w konkursie dotyczącym technologii RNA wymóg przedstawienia przez Lidera konsorcjum gwarancji bankowej na całą kwotę dotacji w projekcie powoduje, iż rozliczenie projektu w trybie zaliczkowym wymaga poniesienia istotnych kosztów bankowych przez przedsiębiorcę będącego liderem. Co za tym idzie zmniejszeniu ulega atrakcyjność tego modelu realizacji przedsięwzięcia. Należy tutaj zaznaczyć, iż mniejsza dostępność modelu zaliczkowego jest niekorzystna szczególnie dla jednostek sektora publicznego, w tym instytutów badawczych, uniwersytetów, szpitali, które posiadają ograniczone możliwości prefinansowania prac (100% kosztów), a następnie ubiegania się o refundację kosztów.

Mamy nadzieję, że powyższe uwagi pozwolą na istotne zwiększenie atrakcyjności zasad konkursu dla potencjalnych wnioskodawców. Pozostajemy do dyspozycji i liczymy na stały dialog oraz możliwość wyrażenia naszej opinii również w przypadku kolejnych propozycji konkursów.